Trong nhiệm kỳ vừa qua, Giáo sư Vũ Thị Thu Hà tiếp tục khẳng định vai trò dẫn dắt của một nhà khoa học đầu ngành, khi chủ trì hoàn thành một Dự án sản xuất thử nghiệm cấp Nhà nước cùng nhiều đề tài nghiên cứu cấp Bộ có giá trị khoa học, công nghệ và ứng dụng cao. Không chỉ dừng lại ở nghiên cứu cơ bản, bà còn là một trong số ít nhà khoa học Việt Nam có sáng chế được cấp bằng độc quyền tại Hoa Kỳ, với ba bằng sáng chế quốc tế và mười ba bằng sáng chế, giải pháp hữu ích trong nước, nâng tổng số lên ba mươi mốt bằng độc quyền sở hữu trí tuệ – con số minh chứng cho năng lực sáng tạo không ngừng nghỉ của một người luôn coi khoa học là lẽ sống. Đến nay, bà đã công bố hơn 240 công trình khoa học trong và ngoài nước, hướng dẫn thành công bảy nghiên cứu sinh tiến sĩ, góp phần quan trọng vào việc đào tạo và phát triển đội ngũ kế cận cho nền khoa học Việt Nam.
Với GS. Hà, nghiên cứu khoa học không thể chỉ nằm trong phòng thí nghiệm. Bà luôn tâm niệm rằng, tri thức chỉ thật sự có giá trị khi được ứng dụng vào đời sống. Từ tinh thần đó, bà cùng các cộng sự tại Keylab PRT đã chế tạo thành công phụ gia đa năng thế hệ mới ECOAL và FNT6VN – sản phẩm được đánh giá là bước đột phá trong các ngành công nghiệp sử dụng nhiên liệu hóa thạch, giúp tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu khí thải. Việc ứng dụng phụ gia ECOAL tại Nhà máy Xi măng Tân Thắng đã mang lại hiệu quả kinh tế ấn tượng, tiết kiệm khoảng 170 tỷ đồng mỗi năm chi phí nhiên liệu, đồng thời góp phần giảm phát thải, bảo vệ môi trường. Phía sau những thành công đó là vô vàn nỗ lực và cả những lần thất bại tốn kém, có khi mất hàng tỷ đồng cho một lần thử nghiệm. Nhưng với GS. Hà, đó là điều tất yếu trên con đường nghiên cứu – con đường của kiên trì, của đam mê và của niềm tin vào giá trị khoa học.
Với những đóng góp xuất sắc, năm 2021, Giáo sư Vũ Thị Thu Hà được trao Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và Công nghệ cho công trình “Nghiên cứu, thiết kế công nghệ chế tạo và ứng dụng vật liệu xúc tác dị thể và vật liệu nano trong lọc dầu sinh học, tiết kiệm năng lượng hóa thạch và sản xuất năng lượng mới, vì sự phát triển bền vững.” Trước đó, bà từng được nhận Huân chương Lao động hạng Ba, Giải thưởng Kovalevskaia dành cho nhà khoa học nữ xuất sắc, nhiều Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và năm 2022 được vinh danh là Trí thức Khoa học và Công nghệ tiêu biểu của Việt Nam. Dù vậy, khi được hỏi về phần thưởng lớn nhất, bà chỉ mỉm cười nói rằng: “Chỉ riêng niềm đam mê đã là phần thưởng rồi.”
Với mái tóc ngắn, ánh mắt sáng và giọng nói đầy năng lượng, GS. Hà luôn tạo ấn tượng về một người phụ nữ mạnh mẽ, bản lĩnh nhưng cũng đầy dịu dàng và nhân văn. Bà luôn tin rằng khoa học, cũng như nghệ thuật, chỉ có thể phát triển trong môi trường cởi mở, khuyến khích tự do sáng tạo. Trong vai trò người lãnh đạo, bà đặc biệt quan tâm tới việc xây dựng đội ngũ nghiên cứu trẻ, tạo môi trường học thuật công bằng, nơi mỗi cá nhân có thể phát huy tối đa năng lực và đam mê. Là phụ nữ làm khoa học trong lĩnh vực đòi hỏi nhiều thời gian và áp lực, bà hiểu rằng đằng sau mỗi thành công là sự hy sinh thầm lặng của gia đình. “Phụ nữ làm khoa học không khó nếu có đam mê và một hậu phương vững chắc,” bà chia sẻ. Gia đình chính là điểm tựa để bà có thể toàn tâm toàn ý cống hiến cho khoa học, để mỗi khi trở về nhà, bà lại được cân bằng và tiếp thêm năng lượng cho hành trình tiếp theo.
Hơn hai thập kỷ gắn bó với ngành xúc tác và hóa dầu, Giáo sư Vũ Thị Thu Hà đã chứng minh rằng khoa học Việt Nam hoàn toàn có thể tạo ra những công nghệ tiên tiến mang tầm khu vực và quốc tế. Bà là hình ảnh tiêu biểu của một nhà khoa học dấn thân – người không chỉ tạo ra tri thức mà còn biến tri thức thành giá trị thực tiễn, góp phần xây dựng nền công nghiệp xanh và phát triển bền vững. Việc bà được vinh danh tại Đại hội lần thứ IV của Hội Khoa học Công nghệ Xúc tác và Hấp phụ Việt Nam không chỉ là sự tri ân dành cho những đóng góp trong nhiệm kỳ 2020–2025, mà còn là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho thế hệ trẻ tiếp bước trên con đường nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và phụng sự Tổ quốc bằng tri thức và đam mê.
